De apenlandindex

Grenzen oversteken is altijd een interessante gebeurtenis. In La Balsa omdat je een aantal mensen goed leert kennen gedurende de uren die je er doorbrengt. Of gewoon omdat je bij elke grensovergang toch weer snel merkt dat je in een ander land bent. OK, de Ecuatoriaanse grensbediende vindt voorsteken even normaal als de Peruviaanse, en hij is bepaald niet sneller of efficiënter. Maar toch merkten we al snel dat Ecuador een heel ander land was. Maar is het ook ontwikkelder? We hadden een beetje een gevoel van wel, dus sloeg ik er het CIA factbook op na. In PPP uitgedrukt geen verschil merkbaar in BNP per kop. Maar als het gevoel niet klopt, zo leerde ik in Antwerpen, dan is er mogelijk toch iets mis met het meetinstrument. Ook de fameuze HDI gaf Ecuador een iets lagere score. Ziedaar de geboorte van de behoefte aan een apenlandindex. Eenvoudig: enkele dingen die je intuitief met beschaving associeert, gemeten op een schaal van Noorwegen tot India.

• Het aantal apen: geen significant verschil tussen Ecuador en Peru
• Het aantal belerende bordjes langs de weg: geen verschil in aantal, maar die in Ecuador zijn poëtischer
• Het aantal verkeersbulten: in Peru tot 30 stuks eer je uit een stad geraakt, in Ecuador op één hand te tellen
• Het aantal middenklassewagens: in Peru, nihil; in Ecuador, het zijn dan wel Chevrolets, het zijn er veel. Chevrolet Corsa, Chevrolet Matiz, Chevrolet Swift: je ziet ze overal. Met families erin, niét volgepropt met betalende passagiers
• In sommige Peruaanse steden toeteren ze bijna evenveel als in India (!). Het licht gaat groen worden: ik toeter. Ik ga iets doms doen: ik toeter. Jij doet iets dom: ik toeter. In Ecuador wordt er iets minder dom gereden, maar met véél minder getoeter.
• Het aantal tankstations: in Peru heeft de helft van de huizen een tankstation, in Ecuador de helft van de steden. Teken dat arbeid niets kost, en dat de sector totaal niet gereguleerd is.
• Peru is werkelijk smerig. In Ecuador hebben we al echte vuilniszakken gezien, het model dat ze komen ophalen! Of een verzamelpunt voor plastic flessen, waar bijna enkel plastic flessen in zitten
• Politiek: in Peru doen al de presidenten hetzelfde (een redelijk rauw neoliberaal beleid), ongeacht hun politiek programma (rechts, centrumlinks, links). In Ecuador hebben ze een president met een lichtjes revolutionaire campagne die een lichtjes revolutionair beleid voert

Onze index maakte het meteen duidelijk: dit is niet alleen een ander land, dit is een meer ontwikkeld land. Waar Peru wel degelijk hoger scoort dan India, zit het duidelijk in de apenlandcategorie. Ik denk dat we Ecuador gerust nog een categorie hoger kunnen scoren. Het is een bananenrepubliek.

P.S. niet te serieus nemen, hé? Wij houden evenveel van alle landen van de wereld, apenland of niet.

Advertisement

Using OSMand on the road

When travelling, people often want to ‘give back’. So do I, but I’ don’t believe in making myself feel better by caring for orphans who will be traumatized when I leave again. I’m not cynical: I do believe that you have to try to leave a place better of when you leave than when you arrived. One of the easy ways to this involves maps.

When travelling overland, I am often puzzled to see people using maps for which you have to pay. Sometimes on a GPS device (why would one buy a dedicated GPS?), sometimes on paper (paper, mind you!).

This is weird, as paper maps don’t evolve while in your posession. Most propieratary GPS maps don’t either, or when they do, change is very slow. But the main question is: why pay for something, when there is something free available – something which is often better. We’re talking both free as in free beer and free as in freedom.

It is called Open Street Map (OSM), the Wikipedia of maps. As the data is free, anyone can use them in any way they like. So you don’t have to stick to the ‘ugly map’ on the www.openstreetmap.org website. The maps are made   based on aerial photography (you can see where roads are from the air), GPS tracks (where people have been) and local knowledge (I know the name of this street). In an ideal world, you combine all three. In practice, often one or two pieces are missing – this makes for incomplete and sometimes inaccurate maps. Though often, still usable.

There is no device like a smartphone when you’re travelling (Tripadvisor, Scribd for Lonely PLanet, play music or even video’s, read books, take snapshots). Smartphones are supposed to be easy. And they are. In fact, they are a lot less scary than computers are: a lot of people who never learned to work with computers, learn to play with smartphones and tablets without effort. However, when it comes to OpenStreetMap on smartphone, there is some work involved. I’ll talk here on the use of Osmand, Openstreetmap for Android smartphones.

Oh, and before you go squeeking, you DO NOT NEED INTERNET on your smartphone to use Osmand! The only thing you’ll need is unobstructed sky. No internet, not even cell phone coverage.

 

Why would you use Osmand as your main navigating partner?

•  Your smartphone is flexible, and so is Osmand. You can download maps for any country in the world. You can use it with or without voice navigation. You can use it in your car, on your bike, while hiking or during a city trip. So no buying dedicated devices, learning various softwares.
•  The map isn’t just streets (and hiking trails you won’t find on ANY other map), it also contains supermarkets, musea, gas stations, campings, hotels,….
•  Osmand allows you to easily track your trips. So you can make a pretty travel map, keep them as a souvenir or for statistical purposes (average speed, max speed, travel time, etc)
• Osmand comes with Open Street Map integration, so you can easily give back. So when travelling to a poor region, you help out the businesses you visit by making them more visible and findable. Meanwhile, you’re making a map which is often the best available even better. This in turn allows anyone to develop services based on the data. Or a simple use case: it allows emergency workers to get to people in need.
• And I would almost forget: you save on buying a GPS device and learning to use it. You don’t have to buy expensive maps for every country you visit. You get to download 10 maps for free (most of the time one country = one map). Of course you can choose to buy the software, allowing unlimited downloads. That way, you can refresh your map every week or every month with all the latest contributions made by half a million OSM contributors. Of course, you download the map when you have free WiFi available. For Peru, the download is just 30 megabyte. If you’re an extreme freebee, you can even get the full version for free. But I won’t explain how you do that 🙂

Installation and setting up the software

Osmand takes a while to get used to. The thing with an app that can do anything, is that you can do a lot of things. So you have to work it a bit before you’re on the road.

First, install the app. If you like the app, just buy the Osmand+ version with unlimited map downloads.

Then, download some maps. First make sure you’re connected to wifi. On the main screen, choose Settings>Data management and hit the download button in the top right corner. A list of available countries and areas is downloaded. You can search for countries or navigate continents to choose your download. Hold tight while downloading – if you try to do something else meanwhile, it often does not complete.

Now you’re ready to check out the map. You can and should tweak the map for how you want to use them. There are a lot of settings you can try, and you can vary them between the car, bike and walking maps. To access the map display options, go back to the main screen and choose “Map”. Use the options button on the bottom right of your device (often three horizontal llines) to access map settings. Choose “Configure screen” to set the details of what you want to show in which map view.

The easiest way to use Osmand for navigating, is picking your destination from the map. Just zoom to where you want to go, pinch the map long and a little square will appear. Hit the square, and choose “Set as destination”.

 

If you don’t know where your destination is, you’re screwed. OpenStreetMap hasn’t got very many adresses, and Osmand isn’t very good at finding them. There are some ways around of course. On the main screen, choose search. First screen is for finding POI’s (points of interest). This includes things like hotels, restaurants, but also names of towns or national parks. Depending on where you’re going, very few or almost all possible places are listed here. The second screen is for finding addresses. You have to choose a street within a town within a downloaded map.

This is probably the weakest point in OpenStreetMap. I sometimes find myself looking at other maps to find the place I want to go, then finding this point in Osmand. Google Maps will almost always give you a result, but it isn’t always correct. If a POI is in OSM, you can more or less count on it being correct.

Once you’ve picked your mode of transport and your destination, you can get going. But first you need a GPS fix. This might take up to several minutes, depending on the weather, overhanging trees, being in a steep valley or a city with high buildings, being under a roof, you’re movement and your device. With my old Sony Xperia I learned the hard way that I had to put my phone ready for navigation, than leave it outside for a few minutes – any movement and the fix would not come. My current LG G2 on the other hand almost always gets a fix within seconds, even inside moving trains and busses. When buying a smartphone, it is very hard to find out GPS quality beforehand. From what I’ve read, there are only two rules of thumb. As there is a lot of mathematics involved in getting a fix, the faster the processor the better. Some devices use the Russian Glonass as well as the American GPS system, which makes it easier to find enough satellites.

When you’re navigating, the map will follow your position. When you hit the map, you can still view other places. Hit the “I” at the bottom left for map viewing, the blue triangle to return to navigation. With the compass button on the top left, you can choose the map orientation. I always keep the north on top, but most people prefer the map oriented in driving direction. I don’t like how that makes the map move on roundabouts or at traffic lights, but I’m a map nerd so you might feel otherwise. At the moment there is no 3D map view available, but that might be in the works. If you want to change the proposed route (never blindly trust a routing engine), just pinch long, hit the square and choose “Add as waypoint”.

 

Now for some extra mapping fun

Once you’ve mastered the basics, you should activate some plugins.

A fun extra are the “Online maps”. On the main screen, choose Settings>Plugins>Online maps to activate them. It sounds a bit strange to use online maps in an app for offline navigation. However, if you watch the map or the area you need when you have wifi, you’ll be able to view the background map later when offline. To activate the layers you want, go to Settings>Online maps>and choose Overlay map. My favorites are “Microsft Earth” for aerial photography, and “Relief” to get a hillshade map adding a lot of depth to your maps. It might take a while for the background to show up.

If you like to know where you’ve been (and get the material to make pretty travel maps like this one, you should activate “Logging services & Sleep Mode”. When you’re navigating, now you’ll be able to hit a black button with GPX to activate tracking. A GPX file is nothing more than a universal file format to store a series of locations you’ve been. Whenever the button is red, you’re route is being saved. When you’re navigating in a car, that’s enough. However, when you’re walking or biking, you can even switch off the screen and keep navigating and tracking. To do this, you have to “Enable sleep mode”, hidden behind a button next to the compass, top left of the map. You can also plug in a headphone and listen to the instructions instead of watching the map.

You can also show GPX tracks on the map. Hit the options button and tap Map layers. There you can choose “GPX tracks” and “Show your current track”. This is fun to keep track of your current excursion. You can also show older tracks, or you can even use external GPX files for navigating. To do this, you have to download them somewhere, then use a file manager to move the GPX track to the Osmand/Tracks directory. Anytime you have a track visualized on the screen, Osmand will ask you whether you want to use this for routing whenever you start a trip.

Now you have GPX tracks, you should share them with the world! You could download them to your PC to use them with the software or websites you like. But a GPX track contains a lot of useful information: speed and direction, existence of roads or trails. Even if you’re not going to edit OpenStreetMap yourself, this info can help other mappers a lot. Also, using Osmand it’s very easy to move your tracks to the cloud, so you don’t have to manage the files yourself. To do this, activate the “OSM editing” plugin. Now you still have to add your OSM user name and pasword in order to be able to update. Making an account LINK is a matter of seconds, but easiest if you do it on a computer.
Now, go to Settings>Data Management>GPX data. A tap will show you some statistics for your track. A long tap should give you an option screen where you can pick “Send to OSM”. It’s not necessary to add any further details, you can just hit Send. Anyone will now be able to use your track to improve the map.

Points of interest

While you’re navigating, you might want to see tourist attractions, or hotels, or the nearest gas stations. This can be done when viewing  the map. Tap Options>Map layers>POI> whatever you like. These points are generally just dots on the map. Sometimes you can get more info if you tap them.

If you think you found a place that should be on the map and isn’t, then you can easily add it using Osmand. Again, long pinch the map on the exact location of the thing you want to add, than hit the square and click “Create POI”. Now give a name where applicable, and pick the type of thing you’re adding. Don’t just write anything, or it will not be useful to anyone. Hit “Other” to get a list of types of things you can add, or hit the text field twice to get a long list of specific things. After a while, you’ll know that you just type “fuel” for a gas station, so you can add them easily even while driving. You should check the Openstreetmap Wiki for more information on how to define certain POIs. These POIs are stored locally (you can’t really visualize them). When everything is OK, you still have to confirm. Often, you’re keypad will be blocking view of the button (I know, design). Hit the back button once (!) to hide the keyboard.

Don’t wait to long to upload your new POIs to OpenStreetMap, otherwise you might duplicate someone elses work! Go to Settings>OSM editing>Locally saved OSM POIs/Bugs and tap the upload button to add them to the map. Within a couple of minutes it will show up on OSM.org, and within a few weeks or months it should be included in the downloadable files for Osmand.

Only upload things you know really exist from your own experience (i.e. don’t go adding hotels from a Lonely Planet map, as this is breach of copyright!). Only map things if you know the exact location! After adding some gas stations on long roads in India, I checked my work using an online editor, and I saw that my pinches were off by up to a couple of 100 meters. Only map things if you’re sure they are not on the map yet! They might not show up on your downloaded map because someone else mapped them recently. Or maybe you overlooked them.

When you’re not sure about if or how to map something, just make an “OSM bug”. You can also do this when you find an error on the map. You do this in almost the exactly the same way as adding a POI. Just long tap a point, hit the square and pick “Open OSM bug”. Give a detailed description. “One way street” is not detailed. “One way street, heading north” is better. “One way street, heading north, until junction with road X” is perfect. These changes are uploaded in the same way as the POI’s. This information is available for everyone using the “Notes” layer on OSM.org (click here for an example). You can use them for your own future reference, or just leave them for more experienced mappers to solve.

If you’ve gotten this far, chances are you’re a mapping nerd as well. Dig in: go to osm.org and hit the Edit button and start messing around. Or if you don’t like learning by breaking things, go to learnosm.org to get step by step help. Or if you’re the social kind, join the mailing list for your area and ask when the next meetup is. Be prepared for a lot of emails with completely neurotic mapping talk!

(You can comment here or if you have an OSM account, at my diary post about this article)

Osmand is constantly evolving. The how to articles on the well hidden Osmand wiki should stay up to date, this article already isn’t anymore (in some details).

El Norte Peruano

Mensen die mij kennen weten dat ik lijd aan periodieke dada’s – de ene persistenter dan de andere. Het Noorden van Peru is zo een dada geweest. In 2005 ben ik er drie maanden wezen vrijwilligen, en dat had zo zijn sporen nagelaten. Toen mijn moeder en stiefvader op bezoek kwamen – de eerste keer in Zuid Amerika, was het hen strikt verboden om Machu Picchu en al die zever in het Zuiden te bezoeken . Ik met hen naar Kuelap en al die andere fantastische noordelijke attracties. Het was dan ook fijn te ontdekken dat het noorden van Peru op de weg naar het zuiden van Ecuador lag. Nog fijner was de ontdekking van het feit dat de streek de wondere wereld van het asfalt had ontdekt. Enkele honderden kilometers essentiële wegen die ‘in mijnen tijd’ nagenoeg onbegaanbaar waren met een gewone wagen (behalve voor Peruanen natuurlijk) onder een laagje gloednieuw asfalt. Dat betekent dat één van de essentiële road trips van Peru nu een makkie was geworden. Van Trujillo over de Andes naar Cajamarca, door de canyon van de Marañon naar de vallei van Chachapoyas, en via het lelijke Jaén naar de meest uitgechillde grensovergang van de wereld naar Ecuador.

Trujillo. Zogenaamd een van de mooiste steden van Peru, maar ons doet het niet veel. Wel een leuk strandplaatsje in de buurt – met oneindig veel wittekoppen, geen idee wie hén heeft wijsgemaakt dat je per se naar hier moet komen. Maar vooral: enkele wonderlijke historische sites. Chan Chan, een geruïneerde adobe stad die bijna groter is dan de huidige stad. Aangezien Lore de meeste ruines maar “wat stenen op elkaar” vond, zijn we daar niet naartoe geweest. Chan Chan is adobe: een hoop modder. Maar wel naar Huaca de la Luna. Alweer een piramide, alweer piramide bovenop piramide bovenop piramide. Vijf tempels bovenop elkaar: telkens als de huidige piramide te klein, te versleten of eenvoudig te oudmodisch werd bevonden, werd er gewoon een nieuwe versie bovenop gebouwd. Wat het wel echt leuk maakt, is dat de oude piramides honderden jaren beschermd hebben gezeten onder de nieuwe lagen. Met bijzonder arbeidsintensief werk zijn er nu stukken van de oudere versies zichtbaar gemaakt.

 

Maar de kust, we kunnen ze doorgaans niet snel genoeg achter ons laten. Onze “snelle route via de kust door Peru” kreeg alweer een zijsprongetje. Naar Cajamarca dus, een behoorlijk traditionele stad in de bergen. Het was hier dat de laatste echte Inca rustig in bad lag toen de Spanjaarden hem beetnamen. Je kan er effectief naar zijn bad gaan kijken, en in hetzelfde zwavelwater je huid laten wegteren. En het huisje waar hij opgesloten zat, staat er ook nog altijd. De kamer vol goud en zilver die de Spanjaarden kregen in ruil voor zijn vrijlating is er uiteraard niet meer. En uiteraard werd de Inca niet vrijgelaten, maar kreeg hij in ruil voor zijn goudschat en zijn doopsel de milde doodstraf door wurging – hij moest niet eens op de brandstapel, de gelukzak. Cajamarca is absoluut geen inca-stad, maar het verlengde van het platteland. Een heel groot historisch centrum, huizen in traditionele stijl, en veel boeren die hun handelswaar verkopen, werkmateriaal inslaan, of komen protesteren tegen de goudmijnen die hun water aftappen en verrijkt met kwik of zwavelzuur weer afgeven.

Naast al die historie, nog een klein uitstapje gedaan naar een kanaaltje van een paar duizend jaar oud. Een bizar dingetje, zonder praktisch nut. Op een bergtop vol bizarre rotsformaties. Een beekje omgeleid via een in de stenen uitgehouwen kanaaltje. Lag er een grote rots in de weg, dan werd die als boter met een heet mes afgesneden om een mooie rechte lijn te vormen. En hier en daar een asverschuiving met enkele hoeken van 90 graden. Aan de bovenloop altaarstenen om beesten of mensen te slachten, en het bloed in het water te laten druipen. En het water, dat keihard van plan was om af te lopen naar de Stille Oceaan wordt subtiel afgeleid naar het Amazonebekken – een verschil van enkele meters dat een behoorlijk lange reis veroorzaakt. Een vreemde site, een tikkeltje onbegrijpelijk, een understatement. De drie uur hobbelen op een slechte baan waard. Toch?

 

Hoewel Cajamarca zogezegd een kruispunt in de Andes is, zijn de meeste wegen er naartoe ongelofelijk slecht. Tot voorkort was er enkel naar de kust een goede weg. Nu is ook de weg verder in de bergen geasfalteerd. Het eerste deel helemaal heraangelegd tot een mooie tweevaksbaan. Het tweede deel is gecompliceerder. De grootste bijdrage van Peru aan de Amazone is de Marañon. Een behoorlijke rivier, die de Andes min of meer overlangs in twee splijt. Je hebt Andes, een kloof, en nog eens Andes. Wegje in kwestie gaat over Andes 1, een paar duizend meter naar beneden tot een brugje over de rivier, en vervolgens over Andes 2. Spektakel allom: een dag van bergpassen, van bibberen en zweten voor dood – omwille van de temperatuur en omwille van die weg die dan wel geasfalteerd is maar toch nauwelijks breder dan de wagen en waar, oh ja, een klif van een paar honderd meter hoog naast ligt. Een dag van picknicken in een mangoboomgaard, van dalen door hellingen vol cactussen, en klimmen naar de eerste stukken cloud forest.

 

Na deze roetsjbaan, op de laatste bergpas, zicht op een heel andere vallei. De diepe kloof achter ons is eerder droog, want deze bergen houden de meeste wolken uit het Amazonegebied tegen. Omdat die bergen heel de tijd in de wolken zitten, staan ze vol sprookjesbos. Bij gebrek aan beter woord. Maar hoe noem je een bos waar elke boom een weelde is vol bromelias, baarden van vreemde plantjes heeft en af en toe overdekt is door orchideeën. De vallei van de Chachapoyas is traditioneel geheel geïsoleerd: omringd door bergen die de doortocht van de Andesvolkeren bemoeilijkte, afgesloten van de niet te onderschatten Amazonevolkeren door een diepe kloof en bergen die zelfs Ho Chi Minh ondoordringbaar zou noemen. De mensen die er toch terechtkwamen bouwden er een bijzondere beschaving uit. Er is niet zo erg veel over geweten, behalve dat ze bijna blank waren (zoals veel van de huidige inwoners), dat ze van mummies hielden en dat ze wel eens een steen op een andere legden. Hoogtepunt van hun cultuur is Kuelap. Een stad op een bergtop, een fort in een fort. Met een –omgekeerde- piramide. Bijna toch. Hoewel de omgeving volledig in cultuur is gebracht, is de site zelf als een cloud forest. Fijn, zeker omdat wij bij de site sliepen en ze de volgende dag voor ons alleen hadden.

 

 

De Chachapoyas wilden hun doden van een goed uitzicht laten genieten, dus kregen die de beste plaatsjes. Wij arme wandelaars moeten er voor zwoegen, maar lang niet mis. En alweer, volledig tot landbouwgrond omgevormd. Maar in de wandeling van een uur of drie tientallen orchideeën gezien, een vijftal verschillende soorten in bloei.

 

De huidige stad Chachapoyas vond ik bij mijn eerste bezoek aan Peru prachtig. ’t Heeft een zekere charme, maar in onze huidige geblaseerde staat maakte het zeker geen diepe indruk. Wel fijn om zien dat er acht jaar later toch al van enig toerisme sprake is. Twee cafeetjes zowaar, gericht op wittekoppen en met wifi beschikbaar.

Je kan hier een paar dagen gaan trekken in de bossen, maar dat is er niet van gekomen. Wel nog een dagtochtje gedaan naar een van de hoogste watervallen van de wereld, meer dan 700 meter hoog. Helaas niet van heel veel water voorzien, gezien het droge seizoen. Maar de wandeling door de jungle er naartoe sowieso de moeite – en alweer een extra’tje: vlinders a volonté. De ‘hoge Amazone’ is vlinderland bij uitstek.

 

 

Een zijsprongetje: via een onverhard wegje naar wat half vergeten ruïnes. Helaas niet echt te bezoeken als je geen machete mee hebt. En een wonderlijke uitdaging voor Lore: de weilanden er rond hadden een concentratie spinnen waar ik zelf de kriebels al van kreeg. Hence the outfit.

Laatste uitstap in de vallei van de Chachapoyas: een reservaatje voor de Marvelous Spatuletail Hummingbird. Een vogel met marvelous in de officiële naam, je moet het maar doen. Kolibri zijn sowieso geweldig, maar hier kan je ze zien spelen/vechten/versieren met de tientallen. Groot en fluogroen, grijs als een mus, goud, of mini en met het geluid van een dikke bromvlieg. Maar onze marvoeleuze viend is natuurlijk de mooiste, met zijn lange staart. Komt enkel voor in de Chachapoyas vallei, en enkel waar het bos overgaat in kreupelhout.

 

Door de kloof eindelijk uit de vallei, en terug naar de Marañon. Nog zo’n geologisch foutje: omgeven door hoge bergen is hier een gebied zo groot als Vlaanderen dat amper vierhonderd meter hoog ligt. Héét! Veel water dat uit de bergen komt, ideaal om rijst te kweken. Het stadje dat de lanbouwers voorziet van contact met de afzetmarkt en aanvoer van machinerie is Jaén. Ik woonde er ooit drie maand. Lelijk! Ongelofelijk hoe lelijk. Puur praktisch, niets traditioneel, banen van beton die ooit uit platen bestond, de lelijkste kathedraal ter wereld. Geweldig om het nog eens terug te zien. De plaza zag er wat rijker uit, het beton iets verbrokkelder. Fijn om weer te vertrekken.

Een mooie rit richting Ecuador, naar de oostelijkste grensovergang. ‘In mijnen tijd’ een verschrikkelijke weg, nu bijna geheel geasfalteerd – de laatste stukjes in aanbouw. Veel landbouw, maar ook nog veel natuur. Indrukwekkende rivieren die op een dag in volume verdubbelen als het eens goed regent. In amper 5 uur hadden we de grensformaliteiten voltooid. Welkom in Ecuador! O, u wil naar de rest van Ecuador rijden? Wel, hier heb je een min of meer droge rivierbedding die wel eens gebruikt wordt als weg. Ik had ze ooit al eens gedaan, in een ranchera – een vrachtwagen omgebouwd tot openluchtbus. Ik heb daarvan helaas niet opgestoken dat weg in kwestie voor onze Beri ergens tussen geheel onmogelijk en levensgevaarlijk lag. Na een kilometer of twee (met 25 slechte kilometer te gaan) onverrichterzake rechtsomkeer gemaakt. Onze bestemming, een halve dagreis ver, lag opeens 810 kilometer verder doordat we een andere grensovergang nodig hadden. In de gietende regen (enkele lekken lieten weten dat ze nog steeds bestonden) hebben we overnacht op de Puente de la Amistad, de brug die het niemandsland vormt tussen Peru en Ecuador.

De volgende ochtend bleek het zondag te zijn. En het grote nadeel van zondagochtend is dat dat het eerste moment na zaterdagavond is. De vijf kantoortjes die we nodig hadden om de formaliteiten nu in omgekeerde richting af te werken waren dus allemaal toe. Hier en daar had iemand al wel eens van openingsuren gehoord, maar het was toch eerder van ‘als ze wakker zijn, al gegeten hebben en iemand zien wachten, dan zullen ze wellicht wel eens komen kijken’. Een grenspost die gemoedelijk, en zelfs gezellig is, wie had het kunnen weten. Tegen dat we vertrokken, kenden we al een behoorlijk deel van het levensverhaal en de politieke voorkeuren van het aanwezige personeel. Hoewel ze mij de kans niet echt gaven, borrelde mijn oude dada weer op – vloekend hoe de opkomst van bestemming Noord-Peru gedwarsboomd wordt door een stukje weg van 30 kilometer. Een stukje weg dat Ecuador moet aanleggen, een land dat zo trots is op zijn geweldige wegen.

En zo begon de lange omweg naar Die Andere Grenspost met Ecuador.

 

PS: hier de link voor het reiskaartje voor dit gebied.

100 uren eenzaamheid

De ronde achter de bergen: lang en zwaar. Meer asfalt dan verwacht – anders dan in Bolivia is in Peru niet enkel een deel van het hoofdwegennet geasfalteerd. Voor het eerst een liftster meegenomen. Tijdens het ontbijt met uitzicht werden wij verrast door een verraste cholita die “griiieengooos!” gilde. Nadat ze meegedronken had van onze koffie – en een doggy bag had gevraagd voor ons koffiegruis – kwam de kat uit de mouw. Het was acht uur ’s morgens en ze was al over en weer naar de stad gewandeld om een kaas te gaan kopen, en nu moest ze nog zeker een uur lopen tot thuis, en ze was zo moe. Cholita’s schamen zich niet om zielig te doen. Nadat zo haar kaas aan ons verkocht, kreeg ze dus haar lift.

 

Toch een hele dag op aarde gereden, en niet de meest platte aarde. Een bergpas op 4200 meter in de modder, alweer een first. Af en toe best een spannend stukje, een keer zelfs een sprongetje van de voorwielen. Aan het einde van de modder: een klein stadje. En net op de laatste 500 meter aarde, een nieuw geluid. Een slécht nieuw geluid. In enkele minuten geïdentificeerd: een uitstulping van het chassis, waar de schokdemper aan vast hangt was bijna gans afgescheurd. Deze keer was het niet wachten tot het einde van het verhaal voor een oplossing. Letterlijk honderd meter terug was er een soldadura, een mechanieker gespecialiseerd in lassen. U ziet, in Peru heb je een specialist in onderdelen, een specialist in elektronica, een monteur/demonteur, een lasser. Voor een groot onderhoud kan het dus zijn dat je drie plaatsen moet passeren. Maar net degene die we nodig hadden, op onze weg. Een uur of drie later waren we weer op weg. En hoe heerlijk het voelt om rubber over asfalt te horen rollen! Helaas, de asfalt was vrij nieuw, maar toch was er al sprake van een niet te negeren falla geologica. Je zou denken dat je de tiende keer je een veel te steil heuveltje opkruipt je weet dat je niet achterover gaat vallen – maar het is elke keer weer even spannend als de eerste keer.

 

Chacas, het laatste stadje (dorp) aan de verre kant van de bergen. Bijzonder schattig, vooral omdat een groep Italiaanse missionarissen aan heelder dorpen heeft geleerd om houtbewerking te doen. Resultaat: huizen die bij ons (dat klinkt al bijna niet meer juist, om België “bij ons” te noemen) onbewoonbaar zouden verklaard worden, met een deur die bij ons 2000 euro aan manuren zou kosten.

 

Voorbij Chacas de bergen in. Asfalt! De bergpas was vroeger 4.900 meter, maar dankzij een tunnel nu een pak lager. Edoch, wellicht de mooiste route die we ooit gedaan hebben. Wordt moeilijk om deze dag nog te overklassen. Wisten wij veel.

 

 

 

Van al die sneeuw hadden we goesting in een wandelingetje in de bergen gekregen. Ongeveer 100 uur lang moesten we onze Berenjena achterlaten. Op zich geen bezwaar, maar wat een aanpassing. Omdat we met het goedkoopste agentschap gingen – 100 euro all-in voor vier dagen trektocht – waren we met een vrij grote groep. Twaalf toeristen, plus een paar ezels, een ezelbegeleider, een gids en een kokkin. Na twee maand op ons eilandje, was het een vreemde ervaring om heel de dag met anderen te kunnen/willen/moeten tetteren. Heel de dag switchen tussen Nederlands, Engels, Frans en Spaans. Enkel als er geschakeld werd naar Quechua of Hebreeuws moesten we afhaken. Wel degelijk best stimulerend. De 100 uren eenzaamheid kwam vooral door het gemis van onze Berenjena, en de ongelofelijke luxe van in een ‘echt’ bed te kunnen slapen. Op 4200 meter hoogte in een slechte slaapzak op een matrasje van een centimeter dik slapen, het is deze dertigjarien niet echt goed bevallen. De nachten vermoeiender dan de dagen.

 

De bergen waar we nu al een week rondzwerven liggen uiteraard aan een rivier. De rivier loopt naar de zee, en langs de rivier loopt een weg. Waar de vallei breed is, heeft de weg plaats. Waar de vallei smal is, heeft de weg geen plaats. Oplossing: tunneltje graven. De weg naar de zee is ondertussen bijna gans geasfalteerd, maar de tunneltjes zijn nog steeds zoals oorspronkelijk: net breed genoeg voor één vrachtwagen. Omdat dat zorgt voor spannende momenten (100 meter in achteruit in het stikkedonker met een camper met maar twee spiegels, vrijwilligers?), is er zelfs een aflevering van “’s werelds gevaarlijkste wegen” aan gewijd. Omdat de Kloof van de Eend niet erg spannend klinkt, heet het sindsdien de Kloof van de Dode Non. Eend noch non gezien, maar wat een rit.

 

 

Langzamerhand laat je het groen van de bergen achter, de kustwoestijn laat zich voelen. Waar de vallei – eindelijk – weer wat breder wordt, velden geïrrigeerd met het gletsjerijs dat we zelf hebben zien smelten. En waar je de Panamericana terug vervoegt: de te verwachten lelijkheid. En de wens om zo rap mogelijk terug de bergen in te rijden.